تقریبا همه ما می‌دانیم که گلبول‌های سفید در خون وظیفه دفاع از بدن در برابر بیماری‌های مختلف را دارند. لنفوسیت (Lymphocyte) یک نوع از گلبول‌های سفید موجود در خون است که در مغز استخوان تولید می‌شود.

کار اصلی این گلبول، تولید مواد لازم برای مبارزه با انواع عفونت و سرطان است. کمبود این گلبول در خون به همان اندازه خطرناک است که بیشتر بودن آن از حد مجاز می‌تواند خطرآفرین باشد.

برای همین است که در آزمایش خون مقدار لنفوسیت را اندازه می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم ببینیم بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون چیست و lymph در آزمایش خون چگونه تفسیر می‌شود. 

lymphocytes چیست؟

پزشک از طریق آزمایش WBC تعداد کلی گلبول‌های سفید خون را بررسی می‌کند (برای اطلاعات بیشتر، WBC چیست را بخوانید.) با توجه به اینکه 5 نوع گلبول سفید داریم، گاهی لازم است که تعداد هرکدام از این گلبول‌ها جداگانه شمرده شود.

در این شرایط، پزشک برای نمونه، آزمایش EOS یا آزمایش lymph را تجویز می‌کند (برای اطلاعات بیشتر، EOS در آزمایش خون چیست را بخوانید)؛ اما lymph در آزمایش خون چیست؟

lymphocytes در آزمایش خون بیانگر میزان لنفوسیت است. مرکز پزشکی دانشگاه روچستر آمریکا در پاسخ به اینکه lym یا lymph در آزمایش خون چیست، می‌گوید:

لنفوسیت یک نوع از گلبول‌های سفید خون است که به سیستم ایمنی بدن برای تولید پادتن و دیگر مواد لازم برای مبارزه با عفونت و سرطان کمک می‌کند.

کمتر یا بیشتر بودن لنفوسیت خون نسبت به دامنه مجاز ممکن است به دلایلی مثل فعالیت سنگین ورزشی اتفاق افتاده باشد؛ اما گاهی هم بیانگر ابتلای فرد به بیماری لنفوسیتوز بوده و خطرناک است. برای همین هرگز نباید از کنار آن ساده گذشت.

انواع لنفوسیت‌ها

در بدن انسان دو نوع لنفوسیت (lymphocytes) وجود دارد. لنفوسیت نوع B و نوع T که به اصطلاح به آن‌ها سلول‌های B و T هم گفته می‌شود. هر دو نوع لنفوسیت از سلول‌های بنیادی مغز استخوان سرچشمه می‌گیرند.

در این میان بعضی از سلول‌ها از مغز استخوان به تیموس رفته و در آنجا تبدیل به سلول‌های T می‌شوند. آن سلول‌هایی که در مغز استخوان باقی بمانند هم تبدیل به B می‌شوند.

کار سلول‌های لنفوسیت نوع B ساخت پادتن (آنتی بادی) است. پادتن‌ها، پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با مواد خارجی معروف به آنتی‌ژن‌ها تولید می‌شوند.

هر سلول B برای ساختن یک پادتن اختصاصی تنظیم شده است. هر آنتی بادی با یک آنتی ژن (درست مثل هر قفل با یک کلید خاص) مطابقت دارد. بدن مطابقت آنتی‌بادی با آنتی‌ژن را تشخیص داده و سپس عملیات تخریب آنتی‌ژن را از طریق سلول‌های B آغاز می‌کند.

کار سلول‌های T کمک به بدن در جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی و کنترل پاسخ ایمنی بدن به مواد خارجی است. نوع سوم لنفوسیت‌ها، که به عنوان قاتل طبیعی یا سلول Natural Killer شناخته می‌شود، واکنش‌دهنده‌ای سریع به عارضه‌های مختلف است. این نوع هم مثل دو نوع قبلی در مغز استخوان تولید می‌‌شود.

مقدار نرمال lymphocyte در آزمایش خون

سلول‌های T (سلول‌های تیموس) و سلول‌های B (سلول‌های مغزی استخوان یا مشتق شده از بورسا) اجزای اصلی سلول‌های پاسخ ایمنی سازگار هستند.

سطح لنفوسیت‌ها بسته به نژاد، جنسیت، موقعیت جغرافیایی و سبک زندگی فرد ممکن است تغییر کند. دامنه طبیعی لنفوسیت‌ها در بزرگسالان بین 1000 تا 4800 لنفوسیت در یک میکرولیتر خون است. در كودكان نیز محدوده طبيعي در یک ميلي ليتر خون بين 3000 و 9500 لنفوسيت قرار دارد.

بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون یا پایین‌ بودن آن خطرساز خواهد بود. برای همین مهم است بفهمیم lymph در آزمایش خون چیست و چه معنایی دارد.

بالا بودن lymph در آزمایش خون

لنفوسیت یک ابزار دفاعی برای بدن است. بنابراین بالا بودن lymph در آزمایش خون می‌تواند نشان‌ دهنده پاسخ بدن به یک عفونت یا التهاب باشد.

اما گاهی بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون یعنی فرد به لنفوسیتوز مبتلا است. این بیماری جدی و خطرناک بوده و معمولا در نتیجه عفونت‌های مزمن، بعضی از انواع سرطان خون یا بیماری‌های ایمنی همچون بیماری التهابی روده به‌وجود می‌آید.

پایین بودن lymphocyte در آزمایش خون نشانه چیست ؟

بعضی از افراد نمی‌دانند پایین بودن lymphocyte در آزمایش خون نشانه چیست و برای همین از دیدن آن در نتیجه آزمایش خود نگران می‌شوند.

باید توجه داشت که گاهی پس از درمان یک بیماری یا عفونت، سطح لنفوسیت خون از حد مجاز کمتر می‌شود. این اتفاق عجیب نبوده و دلیل آن استفاده بدن از لنفوسیت‌ها برای مبارزه با بیماری است.

سطح لنفوسیت همچنین ممکن است در اثر فعالیت شدید بدنی (ورزش حرفه‌ای)، استرس شدید یا سوء‌تغذیه کمتر از حد مجاز شود. گاهی نیز پایین بودن سطح لنفوسیت به‌معنای ابتلای فرد به بیماری لنفوسیتوپنی (لنفوپنی) است.

لنفوسیتوپنی یا از طریق ژن والد به فرزند منتقل می‌شود یا به‌عنوان اثر جانبی این بیماری‌ها در فرد ظهور می‌کند:

• بیماری‌های ارثی نادر مانند آتاکسی – telangiectasia
• بیماری‌های عصبی مانند بیماری اسکلروز
• بیماری‌های خود ایمنی
• ایدز یا سایر بیماری‌های عفونی

نتایج آزمایش Lymph چه معنی می‌دهد؟

بعد از اعلام نتایج آزمایش lymph ممکن است یکی از 4 حالت زیر رخ داده باشد که هر کدام نشانه یک سری از بیماری‌های خاص هستند:

سلول‌های T بیش از حد طبیعی

• بیماری مقاربتی مانند سیفلیس
• عفونت ویروسی، مانند مونونوکلئوز عفونی
• عفونت ناشی از یک انگل، مانند توکسوپلاسموز
• سل، بیماری که بر ریه‌ها و سایر ارگان‌ها تأثیر می‌گذارد
• سرطان گلبول‌های سفید
• سرطان خون که از مغز استخوان شروع می‌شود

سلول‌های B بیش از حد طبیعی

• لوسمی لنفوسیتی مزمن
• میلوما متعدد
• یک بیماری ژنتیکی معروف به سندرم DiGeorge
• نوعی سرطان به نام ماکروگلوبولینمی والدن استروم

سلول‌های T کمتر از حد طبیعی

• بیماری از بدو تولد وجود دارد
• ابتلا به ویروس HIV که می‌تواند به ایدز تبدیل شود
• نوعی سرطان

سلول‌های B کمتر از حد طبیعی

• لوسمی لنفوبلاستی حاد
• HIV یا بیماری دیگری که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند

پایین یا بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون به‌صورت مقطعی، همواره اتفاق می‌افتد.

کم یا زیاد بودن لنفوسیت به خودی خود عجیب نیست، بلکه ادامه‌‌دار شدن این شرایط است که می‌تواند نشان‌دهنده وجود بیماری در بدن باشد. به این وضعیت لنفوسیتوپنی یا لنفوسیتوز گفته می‌شود و ممکن است شدید یا خفیف باشد.

چرا به آزمایش نیاز داریم؟

بدن انسان از سیستم‌های مختلف و هماهنگی تشکیل شده و سلامت آن در گرو وجود تعادل بین این سیستم‌ها است. پزشکان با استفاده از آزمایش‌های مختلف از وجود آن اطمینان حاصل کرده و در صورت نیاز با تجویز داروهایی، تعادل را به بدن برمی‌گردانند.

انواع آزمایش را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

عنوان آزمایش	نوع آزمایش
آزمایش خون CBC_FBS_BS_Hb-HCT_PLT-PT-PTT-Cholestrol_Fb-Cr- BUN-Na- K-Ca-LDL-HDL-	روتین
آزمایش ادرار UA	روتین
آزمایش مدفوع: گایاگ و کشت مدفوع	روتین
آزمایش مغز نخاع	غیر روتین
آزمایش خلط	غیر روتین
آزمایش کشت تراشه	غیر روتین
سایر آزمایشات	غیر روتین

آزمایش خون چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

آزمایش خون خود را چگونه تفسیر کنیم؟

آزمایش خون یکی از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین آزمایش‌هایی است که یک پزشک برای تشخیص بیماری از آن استفاده می‌کند. در این آزمایش، نمونه خون فرد را از جهت میزان مواد سازنده (گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز، پلاسما و…) سنجیده و هر کدام را در نتیجه آزمایش با یک علامت اختصاری نشان می‌دهند. 

به عنوان مثال CBC کوتاه شده عبارت شمارش کامل خون است و یکی از اصلی‌ترین مواردی است که در هنگام آزمایش خون سنجیده می‌شود.

کلام آخر

لنفوسیت نوعی از گلبول‌های سفید خون است که یکی از مهم‌ترین سلاح‌های بدن در مبارزه با عفونت‌ها و بعضی از انواع سرطان به‌حساب می‌آید. این گلبول سفید در مغز استخوان تولید شده و دو نوع اصلی دارد (سلول B و سلول T).

مقدار لنفوسیت در خون یک دامنه مجاز دارد. گاهی بدن در پاسخ به یک بیماری، لنفوسیت‌های زیادی تولید می‌کند و باعث بیشتر شدن تعداد لنفوسیت از حد مجاز می‌شود. گاهی هم فعالیت سنگین ورزشی باعث می‌شود تعداد لنفوسیت حتی بیشتر از حد مجاز کاهش یابد.

در واقع پایین یا بالا بودن lymphocyte در آزمایش خون همواره خطرساز نیست اما می‌تواند نشان‌دهنده بیماری باشد. برای همین مهم است بدانیم lymphocytes چیست و مقدار آن در آزمایش خون چه معنایی دارد.