راه‌های تشخیص ایدز؛ HIV چگونه منتقل می‌شود؟

ایدز اگر امروزه به اندازه‌ دهه‌های قبلی مخفی و مرموز باقی نمانده است، اما هنوز هم آنقدر که باید به این بیماری پرداخته شود به آن توجه نمی‌شود.

بسیاری از ما علاقه شدیدی داریم تا در تمام زمینه‌ها به روز باشیم و سعی می‌کنیم که مطابق استاندارد‌ها و مد روز زندگی کنیم، اما بسیار عجیب است که هنوز هم حاضر نیستیم تا عقاید قدیمی و کهنه خود را درباره بیماری ایدز عوض کنیم. هنوز هم ایدز در میان توده عامه مردم به قدر کافی شناخته شده نیست. راه های تشخیص ایدز و علائم اصلی آن، ناشناخته مانده و بسیاری از مبتلایان به این بیماری حتی خودشان نیز از ابتلا به ایدز بی‌خبر مانده‌اند.

بزرگترین مشکل در زمینه مواجه و برخورد با این بیماری در کشورمان، عدم اطلاع رسانی مناسب درباره‌ آن است. متاسفانه هنوز هم در میان نسل کودک و نوجوان ایران هیچ آموزشی درباره‎ این بیماری داده نمی‌شود. کودکان با این بیماری و اینکه ایدز چگونه منتقل می‌شود، آشنا نمی‌شوند و طبیعتا علائم و راه‌های پیشگیری از آن را هم نخواهند شناخت.

امیدواریم بستری فراهم شود تا اتفاقات مثبتی در زمینه شناخت و مقابله با ایدز رخ دهند و دیگر شاهد در سایه ماندن این بیماری خطرناک نباشیم.

در این مقاله تلاش خواهیم کرد به معرفی ویروس HIV و بیماری ایدز بپردازیم تا اطلاعات اولیه و مهم را درباره آنها به دست بیاورید.

معرفی ویروس HIV

ویروس HIV یا «اچ آی وی» که عامل بیماری ایدز است، ویروسی است که مستقیما به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌رساند. ویروس HIV سلول‌های CD4 را که از خانواده‌ی سلول‌های T هستند و در سیستم ایمنی بدن نقشی اساسی ایفا می‌کنند، آلوده و نابود می‌کند.

هر چقدر که این ویروس بیشتر در بدن باقی بماند، تعداد بیشتری از سلول‌های CD4 را نابود می‌کند. در نتیجه احتمال ابتلای بیمار آلوده به ویروس HIV به انواع عفونت‌ها و سرطان بیشتر می‌شود.

ویروس HIV (اچ آی وی) از طریق مایعات حیاتی موجود در بدن انسان از جمله خون، مایع منی، ترشحات واژن و شیر مادر منتقل می‌شود.

بارها و بارها تاکید شده که این ویروس از طریق هوا یا آب و یا هرگونه تماس بدنی منتقل نمی‌شود؛ بنابراین از شما خواهش می‌کنیم در صورت مواجه با یک بیمار آلوده به این ویروس از کارهایی مانند : دست ندادن، نبوسیدن، فاصله گرفتن و یا طرد کردن او به شدت پرهیز کنید. فردی که به این ویروس مبتلا شده است، به اندازه کافی در عذاب و تردید قرار دارد. بیایید ما با کارهایی از قبیل آنچه در بالا گفته شد؛ روحیه او را بیش از پیش از بین نبریم.

آزمایش خون خود را چگونه تفسیر کنیم؟

متاسفانه HIV به صورت مادام‌العمر در بدن بیمار باقی خواهد ماند و هنوز درمانی برای از بین بردن آن وجود ندارد. البته که دانشمندان سخت در تلاش هستند تا راهی برای مقابله با این ویروس کشنده پیدا کنند. البته خوشبختانه با رعایت کردن یک مجموعه از درمان‌ها می‌توان سال‌های زیادی با HIV زندگی کرد. به عبارتی میتوان اثرگذاری آن را کم و فعالیت آن را عقب انداخت.

بنابراین علیرغم موجود نبودن هیچ درمانی برای این ویروس، هرگز فکر نکنید که ابتلا به این ویروس به معنی پایان دنیا و زندگی است.

بدون درمان کافی، فردی که به ویروس HIV آلوده شده است، احتمالا به یک بیماری به نام ایدز مبتلا خواهد شد. در صورت ابتلا به بیماری ایدز، بدن فرد بیمار در مقابل تمامی عفونت‌ها بسیار ضعیف می‌شود.

بدون درمان‌های لازم، فرد مبتلا به بیماری ایدز حداکثر تا 3 سال بیشتر زنده نخواهد ماند. به یاد داشته باشید اگر ویروس HIV به موقع در بدن بیمار تشخیص داده شود، می‌توان با انجام درمان‌هایی مشخص، وضعیت زندگی فرد آلوده را تقریبا به اندازه یک فرد سالم بهبود بخشید. بنابراین مهم‌ترین مساله در مواجه با این ویروس و این بیماری، تشخیص به موقع آن‌هاست.

نکته نگران کننده این است که بر اساس تحقیقات صورت گرفته، از هر 5 نفری که به این ویروس آلوده می‌شوند یک نفر هیچوقت متوجه نمی‌شود که آلوده شده است.

ایدز چیست؟

روبان قرمز برای اطلاع‌رسانی درباره ایدز به کار می‌رود و نشانه همدردی با مبتلایان به این بیماری است

ایدز یک بیماری است که می‌تواند در افرادی که به ویروس HIV مبتلا شده‌اند، ایجاد شود. در واقع ایدز پیشرفته‌ترین مرحله ویروس HIV است، اما در نظر داشته باشید که هر کسی که به ویروس HIV آلوده می‌شود، لزوما قرار نیست به بیماری ایدز هم مبتلا شود.

همانطور که گفتیم ویروس HIV سلول‌های CD4 را نابود می‌کند. تعداد این سلول‌ها در بدن یک انسان سالم بین 500 تا 1500 در هر میلی‌لیتر مکعب خون می‌باشند. اگر این عدد به زیر 200 برسد؛ در این صورت فرد به بیماری ایدز مبتلا شده است. افراد مبتلا به ایدز، به عفونت‌ها یا سرطان‌هایی دچار می‌شود که در بیمن افراد سالم بسیار نادر و تقریبا نایاب هستند. در صورت عدم درمان، ویروس HIV می‌تواند در طول یک دهه به بیماری ایدز تبدیل خواهد شد.

متاسفانه هیچ درمانی برای بیماری ایدز وجود ندارد و بعد از ابتلا به این بیماری، فرد بدون درمان بیشتر از 3 سال عمر نخواهد کرد. حتی در صورت بروز یک بیماری خطرناک این زمان از 3 سال هم کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه ویروس HIV تبدیل به ایدز شود؛ باید شناسایی شود. از این رو بسیار بسیار مهم است که اطلاع رسانی‌های کافی در زمینه شناخت ویروس HIV صورت بگیرد.

زمانی که فرد به مرحله ایدز می‌رسد، به این معنی است که سیستم ایمنی بدن به شدت ضعیف شده است و دیگر نمی‌تواند در مقابل بسیاری از عفونت‌ها مقاومت کند. در این صورت فرد در برابر طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها آسیب‌پذیر می‌شود، از جمله این بیماری‌ها می‌توان به بیماری‌های زیر اشاره کرد:

ذات‌الریه
بیماری سل
عفونت قارچی در دهان یا گلو ( برفک دهان )
سیتومگالوویروس ( نوعی از ویروس‌های تبخال )
عفونت قارچی در مغز
عفونت مغزی ناشی از انگل
عفونت ناش از انگل روده
سرطان

پس باید متوجه شده باشیم که این ایدز نیست که باعث نابودی فرد بیمار می‌شود، بلکه بیماری‌هایی که بعد از ابتلا به ایدز به سراغ بیمار می‌آیند، وی را از پای درمی‌آورند.

ویروس HIV چگونه منتقل می‌شود؟

هر فردی می‌تواند آلوده به ویروس HIV باشد، اما این ویروس به راحتی قابل انتقال نیست. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، ویروس HIV و بیماری ایدز از طریق مایعات بدن منتقل می‌شوند. برخی از راه‎‌های انتقال این ویروس و بیماری ایدز از یک شخص به شخص دیگر عبارتند از:

از طریق سکس واژینال یا مقعدی
با به اشتراک گذاشتن سوزن ، سرنگ و موارد دیگر برای تزریق مواد مخدر
با به اشتراک گذاشتن تجهیزات خالکوبی بدون استریل کردن آن
در دوران بارداری و زایمان، از مادر به نوزاد
در دوران شیردهی
از طریق “پیش تراشیدن” یا جویدن غذای کودکان، قبل از دادن غذا به آنها
از طریق قرار گرفتن در معرض خون کسی که مبتلا به HIV است

این ویروس همچنین می تواند از طریق انتقال خون و یا پیوند عضو و بافت منتقل شود. انتقال ایدز از طریق موارد زیر از نظر تئوری امکان‌پذیر اما بسیار نادر است:

سکس دهانی
گاز گرفتگی توسط فرد آلوده
تماس بین پوست شکسته، زخم ها یا غشاهای مخاطی و خون کسی که مبتلا به HIV است

ویروس HIV به هیچ‌عنوان از طریق‌های زیر منتقل نمی‌شود:

تماس پوست با پوست
بوسیدن و یا دست دادن
از طریق آب یا هوا
به اشتراک گذاشتن غذا یا نوشیدنی‌ها
بزاق، اشک و عرق
از طریق حوله و یا ملافه
پشه‌ها یا حشرات دیگر

عامل ظهور HIV

HIV نوعی ویروس است که شامپانزه های آفریقایی را آلوده می کند. دانشمندان معتقدند ویروس نقص ایمنی سیمان (SIV) هنگامی که مردم گوشت شامپانزه آلوده را مصرف می‌کردند، از شامپانزه به انسان سرایت کرد. هنگامی که این ویروس به بدن انسان راه یافت؛ به ویروسی که امروز به نام HIV می‌شناسیم جهش یافت.

به احتمال زیاد این اتفاق در دهه 1920 میلادی رخ داده است. این ویروس در طی چند دهه در آفریقا بین مردم گسترش یافت. سرانجام ، این ویروس به سایر نقاط جهان نیز مهاجرت کرد. دانشمندان برای اولین بار HIV را در یک نمونه خون انسان در سال 1959 کشف کردند.

علائم ویروس HIV

ویروس HIV ممکن است برای مدت چند سال یا حتی چند دهه در بدن یک فرد وجود داشته باشد بدون اینکه علامت اختصاصی از خود نشان دهد. در بعضی از مواقع این ویروس علامت‌های غیر اختصاصی از خود نشان می‎دهد. این علائم مختص ویروس HIV نیستند و ممکن است مربوط به یک بیماری دیگر باشند. اما در صورت مشاهده آن‌ها بهتر است حتما به سراغ پزشک بروید و آزمایش‌های لازم را انجام دهید. برخی از این علائم عبارتند از:

سردردهای مدوام
تورم غدد لنفاوی
تب‌های مکرر
عرق‌های شبانه
خستگی
حالت تهوع
استفراغ
اسهال طولانی مدت
از دست دادن وزن
لکه‌های پوستی
عفونت‌های مکرر دهان یا دهانه واژن
ذات‌الریه
بیماری زونا

فراموش نکنید که حتی اگر در این دوره هیچکدام از این نشانه‌ها موجود نباشند، به معنی نبودن ویروس در بدن نیست و این ویروس در این دوران می‌تواند منتقل شود. بهرحال یک فرد، تا زمانی که تحت آزمایش قرار نگیرد؛ نمی‌داند که به این ویروس آلوده شده است یا خیر.